KEK! NIEUWS, KEK! NIEUWS
KEK! NIEUWS- OUDERKERKS EERSTE!
KEK! Bier – #1 in Ouderkerkse Historie!
Vanaf de dag dat het eerste biertje over de toonbank ging pronkt KEK! al over het feit dat KEK! het allereerste bier van Ouderkerkse bodem is. We hadden ten slotte nooit gehoord dat er voor KEK! al brouwers waren die in Ouderkerk gevestigd waren. Maar is dit wel zo? Heeft er in de rijke historie van Ouderkerk aan de Amstel ooit een brouwerij gestaan? Heeft bier- beminnend Ouderkerk nooit bedacht om zelf te gaan brouwen? Heeft er nooit een Ouderkerker gedacht, wat meneer Heineken in Amsterdam kan, kunnen wij hier ook? We besloten het uit te zoeken en de archieven in te duiken op zoek naar de brouwhistorie van Ouderkerk.
Waar kun je een zoektocht als deze beter beginnen dan in ons eigen Ouderkerks Historisch museum. Van de enthousiaste meneer Bon kreeg KEK! een spoedcursusje Ouderkerkse geschiedenis. Zo leerde wij dat de naam Ouder- Amstel al ontzettend oud is en afkomstig is van ‘Ame Stelle’ wat ‘Plek aan het water’ betekent. Ouderkerk was destijds het bestuurscentrum van Amstelland. Het verhaal gaat dat op de plek van de Portugees- Israëlitische begraafplaats Beth Haim, ooit het kasteel van de Heren van Amstel stond. Van hieruit werd begonnen met het ontginnen van het Amstelland, waaruit uiteindelijk ook Amsterdam is ontstaan. Simpel gezegd: Zonder Ouderkerk had Amsterdam waarschijnlijk nooit bestaan. Ouderkerk aan de Amstel is ruim 200 jaar ouder dan Amsterdam. In de loop van enkele eeuwen kreeg men het moerassige gebied langzaam onder controle en de omstandigheden voor een dorp werden steeds beter. De naam Ouderkerk aan de Amstel werd pas gebruikt toen Amstelveen (Nieuwer-Amstel) in 1278 een eigen kerk kreeg.
Ouder-Amstel, Nieuwer-Amstel en Amsterdam gebruiken alle drie een vlag met St. Andreaskruizen. De verhalen over deze kruizen op de vlag verschillen. Zo wordt er gezegd dat het aantal kruizen gelijk is aan het aantal rivieroversteken die de plaats destijds had. Daarnaast wordt de zwarte baan in de Amsterdamse vlag vaak gezien als de Amstel, de twee zwarte banen in de Ouder- Amstel vlag zouden dus de Amstel en Bullewijk kunnen betekenen. Wij zien de vijf sterren van Ouder- Amstel vooral als waarde-aanduiding zoals dit bijvoorbeeld ook bij Michelin sterren gebruikt wordt. Geloof wat je wilt, feit blijft in ieder geval dat Ouder- Amstel maar liefst vijf kruizen heeft, Amstelveen vier en Amsterdam ‘maar’ drie.
Dan nu het bier!
In het museum werd al snel een ouderwetse kaartenbak tevoorschijn gehaald met daarin op alfabetische volgorde alle beroepen die in de archieven naar voren komen die werden uitgevoerd door inwoners van Ouder- Amstel. We stortten ons gelijk op de letter ‘B’ van bier en brouwen. Niet verwonderlijk gebeurde er van alles op het gebied van bier in Ouder-Amstel. Zo liepen er bierstekers, bierbeschooijers en zelfs bierproevers rond die hun kunsten op biergebied vertoonden in het dorpje langs de Amstel. Op de plek achter het huidige Amstelstroom stond ooit een bierbeschooierij waar bier vanuit de stad werd aangevoerd, ingeklaard en verhandeld aan de lokale tapperijen. Ook aan de Dorpsstraat, in de kelder van het monumentale Drievliet bevond zich tot 1738 een bierstekerij. Heel interessant natuurlijk, maar brouwers leken er vooralsnog niet geweest te zijn.
Om onze vraag te kunnen beantwoorden kwamen we uit bij het Noord- Hollands archief in Haarlem. Het provinciale archief deed uitgebreid onderzoek naar brouwnijverheid in de provincie en was daarom dé instantie die ons kon helpen. Nadat Amstelland door het graven van sloten in het veen om te kunnen ontwateren bewoonbaar werd gemaakt, groeide Amsterdam in korte tijd uit tot een stad. De grotere steden kregen het bij Karel V voor elkaar om bepaalde privileges te verwerven om de stedelijke economie te beschermen. Het werd verboden bepaalde nijverheid uit te oefenen op het platteland. Die regel zorgde ervoor dat brouwen formeel werd verboden in dorpen als Ouderkerk aan de Amstel. Zeker zo dicht bij Amsterdam zal de stad nooit hebben toegestaan dat zich brouwnijverheid ontwikkelde in een buurdorp. Tot 1795 kan er daarom buiten mensen die thuis bier brouwden geen brouwerij hebben gestaan. Dit verklaart ook dat alleen bierstekers en bierbeschooiers in het beroepskaartenbakje in het museum van Ouderkerk voorkomen. Deze handelaren kochten grote partijen bier in, in steden als Amsterdam, Gouda of Haarlem en verkochten dat vervolgens aan de Ouderkerkse tapperijen en bevolking. De kans dat er na 1795 wel gebrouwen werd is erg klein, aangezien hier in de archieven niets over te vinden is. Tot 2015, het jaar dat KEK! zijn eerste bier uitbracht!
Wij hadden al het vermoeden, maar na een boeiende zoektocht naar de brouwgeschiedenis van Ouderkerk kunnen we nu vol overtuiging beweren dat KEK! Bier officieel het allereerste bier van Ouderkerkse bodem is! En daar zijn wij trots op: KEK! Ouderkerks eerste!